MỤC LỤC
Nước javen là gì?
Nước Javen có tên hóa học là Natri hypoclorit (công thức hóa học là NaClO) và Nước Javel là kết quả của việc hỗn hợp khí sục Cl2 dư vào dung dịch NaOH.
Muối NaClO được tạo thành từ phản ứng hóa học trên dễ tác dụng với CO2 trong không khí tạo ra axit hipoclorơ có tính oxi hóa mạnh cho nên nó là sự lựa chọn tối ưu cho việc tẩy rửa hoặc sát trùng.
Nước javel được sử dụng trong tẩy trắng vải
Đặc tính của nước javen
– Javen là một chất tẩy rửa cực mạnh bởi tính oxy hóa mạnh của axit NaClO. Nhờ đó, các hợp chất phức hữu cơ tồn tại ở dạng vết mực, màu bám trên vật liệu sẽ bị đánh bật nhanh chóng.
– Có mùi xốc nặng: Mùi sốc này là do khí Clo tạo thành.
Ưu và nhược điểm của nước javen
Ưu điểm
– Nước javen tồn tại ở dạng chất lỏng, có thể đóng chai, đóng can nên có thể dễ dàng vận chuyển, lưu trữ.
– Có khả năng khử trùng, diệt khuẩn, làm sạch và xử lý nước hiệu quả.
Nhược điểm
– Là chất oxy hóa mạnh nên có tính ăn mòn cao, là chất nguy hiểm và có ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe người sử dụng.
– Ở hàm lượng lớn, nước javen có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.
– Nếu để tiếp xúc với không khí, tính chất của nước javen sẽ bị ảnh hưởng bởi nó có khả năng bị tan rã do sự bay hơi của clo.
Quy trình sản xuất nước Javen như thế nào?
Trong phòng thí nghiệm
Năm 1789, nước javen được điều chế thành công lần đầu tiên tại phòng thí nghiệm ở bến cảng Javel (Pháp) bởi nhà hóa học Claude Louis Berthollet bằng cách sục khí Clo vào dung dịch Natri cacbonat. Chất lỏng tạo thành được gọi là Eau de Javel.
Phương trình hóa học:
Cl2 + 2NaOH -> NaCl + NaClO + H2O
Hỗn hợp NaCl, NaClO hay chính là nước javen
Trong công nghiệp
Trong công nghiệp, javen được điều chế bằng cách sử dụng máy điện phân muối để điện phân dung dịch muối ăn NaCl (nồng độ từ 15 – 20%) ở buồng điện phân không có màng ngăn bởi 2 cực anot, catot. Quá trình điện phân sẽ tạo ra xút với tỉ lệ 1:1.
Phương trình có màng ngăn:
2NaCl + 2H2O → 2NaOH + H2 ↑ (catôt) + Cl2 ↑ (anôt)
Do chúng ta điện phân không có màng ngăn nên khí Clo sẽ dễ dàng thoát ra ở Anốt và phản ứng lại với dung dịch NaOH (dung dịch vừa tạo thành ở catôt) để tạo ra hỗn hợp dung dịch NaCl, NaClO hay chính là nước Javen.
Phương trình không màng ngăn:
Cl2 + 2NaOH -> NaCl + NaClO + H2O
Quy trình sản xuất nước javen trong công nghiệp
Nồng độ nước Javen có ảnh hưởng như thế nào đến công dụng tẩy rửa?
Tùy vào từng nồng độ nhất định mà nước javen có những ứng dụng cụ thể như sau:
– Nước Javen có nồng độ 12% – 15%: Được dùng để xử lý nước nhiễm bẩn, làm trong nước và tẩy sàn nhà.
– Nước Javen có nồng độ 1% – 6%: Được dùng để tẩy trắng sợi vải, quần áo,….
– Nước Javen có nồng độ 30%: Ở nồng độ cao, nước javen có khả năng khử khuẩn, sát trùng, diệt khuẩn nước trong hồ bơi, nhà vệ sinh.
– Nước Javen có nồng độ 0.025%: Nồng độ này khá thấp nên có thể dùng để diệt khuẩn, tiệt trùng nước uống với liều lượng 1 lít javen /4000 lít nước.
Hướng dẫn sử dụng Javen theo công dụng
1. Tẩy sạch sàn nhà
Điều đầu tiên phải kể tới tính tẩy cực mạnh của nó, Javel tẩy sàn nhà cực kỳ hiệu quả. Với công việc này thì nước javen có nồng độ từ 12% đến 15% là thích hợp, bạn có thể dùng ở nồng độ cao hơn, tuy nhiên hết sức lưu ý an toàn khi sử dụng.
Cách sử dụng:
- Pha 50ml nước javen với 1 lít nước, sau đó nhúng cây lau sàn vào và thực hiện việc tẩy rửa bình thường.
- Sau đó dùng nước sạch để rửa lại nhiều lần.
Javel tẩy sàn nhà cực kỳ hiệu quả
2. Tẩy vết bẩn trên áo, ga, thảm
Tùy theo chất liệu mà dùng nồng độ phù hợp, Javel phát huy công dụng tốt nhất trên chất liệu vải cotton, đây là loại vải mặc dễ bám bẩn nhưng cũng dễ tẩy. Javel dùng trong trường hợp này được khuyến cáo chỉ nên dùng ở mức 1% đến 6%. Không nên dùng nồng độ quá 6% vì nó sẽ làm hỏng vải. Và cần lưu ý khi sử dụng tẩy quần áo màu.
Cách sử dụng:
- Tách riêng quần áo, ga, thảm không màu, không dùng cho các loại đồ có màu.
- Pha loãng 50ml nước javen với 4 lít nước đã pha sẵn bột giặt hoặc nước giặt, sau đó khuấy đều.
- Cho quần áo, ga, thảm vào ngâm trong 5- 10 phút.
- Sau đó giặt và xả lại bằng nước sạch nhiều lần cho thật sạch hết nước javen còn ngấm trong đó.
Dùng nước javel tẩy vết bẩn trên quần áo
3. Triệt khuẩn trong môi trường lỏng
Làm sạch nguồn nước ở các hồ bơi, nơi đọng nước bẩn, uế thải như chỗ chứa nước ở nhà vệ sinh, phải dùng dung dịch javel có nồng độ khoảng 30%. Nếu nồng độ thấp hơn sẽ không đảm bảo làm sạch cũng như tiệt khuẩn.
4. Nước Javel xử lý ô nhiễm nước
Dùng dung dịch javel với nồng độ 12 – 15 % tùy vào mức độ nhiễm bẩn, song cần hết sức lưu ý việc đảm bảo nước thành phẩm có độ Clo không vượt quá tiêu chuẩn cho phép quy định cho nước uống. Điều này sẽ dẫn đến ngộ độc cấp, nếu dùng lâu dài sẽ ngộ độc Clo mãn tính.
Nước javen dùng trong xử lý nước thải
Triệu chứng lâm sàng thường khó phát hiện, có thể gầy sút cân, suy nhược, run, co giật… phải làm các xét nghiệm cần thiết mới có thể xác định chính xác.
Xử lý nước phục vụ cho ăn uống và sinh hoạt khi xảy ra lũ lụt
Giếng khơi
– Khơi thông hết các vũng nước xung quanh giếng, tháo bỏ nắp và nylon bịt giếng (thực hiện trước khi có lũ về).
– Dội nước lên thành giếng để rửa trôi hết đất cát, rác thải.
– Nếu giếng bị ngập lụt, đục nước thì phải múc cạn nước (hút cạn bằng máy bơm) và vét hết bùn.
– Trong trường hợp không thể thau vét thì áp dụng cách sau:
+ Múc nước lên bể chứa rồi đánh phèn và khử trùng. Liều lượng phèn được dùng là 50g/1m3 nước, nếu nước đục nhiều thì có thể cho lượng phèn tăng lên tối đa 100g/1m3 nước.
+ Làm bể lọc cát tạm thời bằng thùng, xô hoặc vại (thể tích 20 – 30 lít). Đục một lỗ có đường kính 1cm trên thành cách đáy thùng 5cm, cho vào một ít đá (gạch vỡ) để lót ở đáy, sau đó đặt một mảnh bao tải gai lên trên rồi đổ cát dày khoảng 25 – 30cm. Thêm nước giếng vào cho đến khi nước chảy ra trong thì lấy để khử trùng.
+ Sử dụng Cloromin B nồng độ 10g/m3 hoặc clorua vôi (13g/m3), canxi hypoclorit 70% (4g/m3), đảm bảo nồng độ clo dư sau xử lý là 0,5 – 1mg/. Múc một gàu nước giếng lên rồi hòa với lượng hóa chất trên rồi thả gàu xuống sao cho chìm sâu đến nửa cột nước rồi kéo lên kéo xuống. Thực hiện khoảng 10 lần để các cặn bẩn lắng hết xuống đáy giếng. Giếng khoan
+ Sử dụng nước Javen: Nước Javen được sản xuất theo công nghệ điện hóa trên thiết bị GIAVANG 30 sẽ có nồng độ Clo hoạt tính 6 – 7g/l. Vì vậy, với 1 lít Javen, bạn có thể khử trùng được khoảng 2 – 3 m3 nước phục vụ cho sinh hoạt qua lắng lọc.
Cách khử trùng, sát khuẩn nước sinh hoạt trong mùa lũ bằng nước Javen
- Đổ lượng nước Javen đã tính toán ở trên vào các thùng, bể,… chứa lượng nước cần xử lý tương ứng, dùng que sạch để khuấy cho Javen tan đều vào trong nước.
- Múc nước lên ngửi thử, nếu thấy có mùi Clo thì nước xử lý đạt yêu cầu. Chờ thêm khoảng 30 phút là có thể sử dụng được.
- Không sử dụng nước Javen đồng thời với hoạt động đánh phèn vì phèn hoặc các chất hữu cơ trong nước sẽ hấp thụ hết Clo hoạt tính, do đó, tác dụng khử trùng của Clo trong Javen sẽ không còn nữa.
- Nếu lỡ cho quá nhiều nước Javen thì hãy đổ thêm một lượng nước chưa qua khử trùng tương ứng để giảm hàm lượng Clo trong nước và chờ thêm 30 phút nữa là có thể sử dụng được.
Giếng khoan: Có thể bơm hết nước đục và bơm thêm khoảng tiếp 15 phút nữa là có thể dùng được.
Những lưu ý khi sử dụng nước javen
– Khi lau cần mở cửa phòng, dùng quạt để làm bay hết hơi clo thừa và các dạng chlor hữu cơ. Tránh hít phải khí clo, đây là một trong những tác nhân gây ung thư.
– Sau khi dùng nước javel tẩy vết bẩn trên đồ dùng bằng vải cần dùng axit axetic – đây là một loại axit nhẹ để loại bỏ natrihydroxyd – một tạp chất trong javel có khả năng làm mục vải, hủy hoại dần các loại vải hữu cơ và cotton là một trong những loại tiêu biểu, điều này dẫn tới việc tuổi thọ của các chất liệu này sẽ bị thu ngắn lại so với việc sử dụng những chất tẩy thông thường khác.
– Không để các vật dụng bằng kim loại tiếp xúc với nước Javen.
– Nước javen có thể tác dụng với một số chất trong phòng thí nghiệm và sinh độc, do đó bạn cần hết sức cẩn thận.
– Không trộn lẫn với các chất khử trùng khác như axit, amoniac để tránh việc hình thành khí clo độc hại.
– Không sử dụng nước có mùi sốc clo vì nồng độ clo đã vượt quá mức cho phép.
Nước javen có độc không?
– Nước javen là một chất nguy hiểm, ăn mòn và gây hại cho sức khỏe người tiếp xúc với nó qua đường hô hấp, tiếp xúc trực tiếp với da.
– Gây kích ứng da, mắt, hệ thần kinh, thậm chí là gây ung thư.